Модната дизајнерка и професорка на Технолошко-металуршкиот факултет во Скопје, Лидија Георгиева, е една од ретките која наместо да замине, пред неколку години се врати во Македонија откако две децении од својот живот помина во престолнината на модата, но и на гастрономијата – Париз.
Зборувавме со неа за нејзината работа во областа на модата и дизајнот, но таа ни ја отвори и вратата од својата кујна и ни покажа дека нејзината креативност и тука ја има својата продолжена рака. Освен за мода и за храна, таа ни зборуваше и за својот дизајн на керамички предмети, но и на линијата перници Искра&Лидија Блупринт.
Славниот двоец од светот на модата, Долче и Габана, освен со мода, се занимаваат и со креирање на амбалажа за тестенини, престилки за готвење, па дури и на мали домашни апарати како фрижидери и микробранови печки. Ти веќе имаше искуство со дизајните на садови изработени од керамика, што те натера на овој чекор и има ли шанси да направиш уште нешто слично?
Работев со врвни бутици и клиенти додека живеев во Париз, но поради големата конкуренција и високи критериуми, морав со сета енергија да се фокусирам исклучиво на мојата колекција и на дизајнирање колекции за познати брендови. Немав можност да се занимавам и со креација во другите области на дизајнот, иако тоа многу ме привлекуваше. По враќањето во Скопје, веднаш почнав да истражувам соработки со архитекти, па така се случија фотељи, паравани, послужавници и сега веќе неколку години линијата перници со Искра (Искра&Лидија Блупринт). Кога влегов како професор на ТМФ, бев заинтересирана за сите можности кои се отворени на факултетот и многу брзо стапив во контакт со професорката Емилија Фиданчевска од институтот за неорганска хемија. Таа ми овозможи пристап кон техничкиот дел за изработка на керамика, се работи за прецизен процес, нема место за импровизација, такашто кога тоа беше обезбедено, јас со задоволство можев да креирам и да ја откријам таа вештина. Иксуството беше непроценливо, драгоцено, секако би го работела тоа повторно. Допирот со таа материја е навистина привлечен и медитативен, би можела со часови да работам на обликување на еден предмет.
Се чини дека денеска сите зборуваат за здрава храна и за готвење…што е за тебе храната?
Пред се извор на здравје, енергија, а потоа и на креација и задоволство. Во сите култури и цивилизации блиските пријатели и семејството јадат заедно. Тоа не е случајно, се работи за социјален момент, за церемонија која не ја правиш со секого (освен ако не мораш).
Долго живееше во Париз, а познато е дека француската кујна е една од водечките кујни во Европа, како изгледа дневното мени на просечните Французи? Што беше твоја омилена храна додека живееше во Франција?
Има разлика меѓу француската домашна кујна и тоа што најчесто го нарачував во рестораните. Честопати кога јадев надвор, ги барав најдобрите ресторани за патка приготвена во маст (confit de canard), тоа јадење е сепак подобро да го јадете кај шеф, а дома може да си подговите киш, тоа секој знае да го прави. Се работи за класичен домашен рецепт, јас го научив од една французинка од Бордо, па често го подготвувам и тука. Моментот на задоволство се случи кога еден пријател во Париз ми кажа дека мојот киш е исто толку добар како тој на неговата баба – непроценливо.
Освен патката, од јадењата во ресторан кои ги препорачувам доколку се најдете во традиционален француски ресторан би била Перигурдинската салата (salade Perigurdine), а од десертите, не заминувајте од Франција доколку не сте пробале вашерин (vacherin) – таа леснотија на летни вкусови со деликатна мешавина на неколку материи од најкремаста до најкрцкава за мене е врвот на десертите, а за зимскиот период можеби профитероли (profiteroles), тие би дошле како прекрасно задоволство, во некое комфорно катче покрај камин.
Дали сакаш да готвиш и што те мотивира најмногу да ја ставиш престилката? Патем, имаш ли дизајнерска престилка за готвење?
Престилка немам, но ете добра идеја, можеби треба нешто да сторам на таа тема. Готвењето е ритуал во кој уживам, особено ако сме собрани поголемо друштво. Ме привлекува откривање на нови рецепти и вкусови, а особено уживам во комбинирање на разни зачини, тие се изненадувањето во секоја добро подготвена храна. Секако најважен од сѐ е додатокот на душа, тоа е состојката која ги чини јадењата вкусни, исто како и дизајнирањето облека или било кој предмет за домашна употреба.
Дали внимаваш на здравата исхрана или си дозволуваш и некои „слатки грешки“?
Универзумот ни подарил фантастична машина, која иако е доста комплицирана работи совршено. Сметам дека навистина имаме должност да ја одржуваме и почитуваме таа машина. Претежно внимавам на исхраната, денот го започнувам со смуди од најразлични здрави состојки, ручекот зависи од моите дневни обврски, а за вечера, освен ако не е нешто организирано, се обидувам да не претерам. Интересни ми се сите светски кујни, почитувам и локална продукција, но зошто да не уживаме во тоа што ни го нуди природата и модерната технологија? А доколку зборуваме за слатки грешки, јас би рекла задоволства, малку луѓе познавам што би можеле да одолеат на добро чоколадо, на сладолед или на некој убав десерт.
Дали често за ручек или вечера пиеш вино и доколку е така, дали е тоа една од твоите „француски“ навики?
Да, точно е, во Франција научив да уживам во виното. Сум имала можност да пробам и скапи ретки вина, но и од тие за секојдневна употреба. Мојата омилена винарија беше Анри Марионе, чиишто вина се достапни, рафинирани и совршено одат со убаво сирење. Особено нивниот Турен Совињон во комбинација со бело козјо сирење е симфонија од нежни и ненаметливи вкусови, но сепак со посебен карактер. Тоа не може секој да го постигне, а особено е реткост во гамата на вина со достапни цени. Мора да се каже дека во земја со толкава продукција и конкуренција, критериумите и општите познавања се далеку од состојбата кај нас. Не пијам вино секој ден, но сакам да уживам во моментот на задоволство што може да го понуди доброто вино. Тука во кафулињата и рестораните тоа не може секаде да се најде и проблем е што упорно се нудат истите основни вина, не се дава можност да дојдат до израз и малите, независни брендови. Притоа сеуште има состојки кои се штетни и тоа се чуствува, но ете, очигледно стандардите кај пошироката публика не се многу високи, па винариите не се ни трудат да понудат некој квалитет, се може да помине.
Каде јадеш најчесто тука, во Скопје, имаш ли свое омилено место тука или било каде на светов, некое место кадешто постојано се враќаш за да го добиеш своето омилено јадење?
Дукат ми е редовно место на списокот, а од неодамна и новото Бистро Фемјс. Во Париз динамиката е различна, местата постојано се менуваат, но освен француски, добар јапонски никако не пропуштам кога сум таму. Во Белград има неколку места кои се вистинско задоволство, особено Ирис, а кај нас како незаобиколно гастрономско уживање го препорачувам Мрс во Берово (нека не ве обесхрабрува името).
Што е според тебе заедничка карактеристика на модата и на гастрономијата, евентуално, тоа што постојано има нови трендови и во едната и во другата област?
Идејата за еволуција и дефинирање на трендови потекнува од осумдесетите, со развивањето на тренд дизајн студија во Париз (и другите модни центри), а потоа се виде како добар метод за работа и во другите области на дизајнот. Пред десетина години и шефовите ја сфатија таа работа и почнаа да се бават со колекции исто како модните брендови. Тоа ја објаснува славата на Пјер Ерме, кој иако продава безобразно скапи кроасани, кај неговата патисерија секогаш има редици.
Трендот како феномен е директна последица на социолошко/политичките промени, такашто се е поврзано, како реакција на тоа. Потребите за одредена форма, боја, звук, вкус, расположение, атмосфера – секој добар извидник во иднината со одредено искуство знае да ги препознае овие работи, прво на органско ниво, а потоа и да ги преточи во производ.
