Денес има навистина многу режими на исхрана, од оние кои се исклучиво наменети за губење на тежината (најлош пристап) до здрав начин на живот (единствениот одржлив пристап). Кај многу од нив, внесот на шеќер е ограничен. Пардон, од секоја „диета“ која претендира да биде здрава, се елиминираат јаглехидратите и шеќерите. Гумени бонбони? Секако. Диета само со крофни? Размислете малку. Границите се многу јасни во сите овие случаи на преработена храна, но што се случува со овошјето? Nature’s candy, како што многумина го нарекуваат, се оцрнети во многу диетални режими на исхрана, како што се кето и low carb (не, не е исто).
Сепак, овошјето, како и секоја друга група на храна со природно потекло, не треба да биде радикално елиминирано од исхраната – особено не за долги периоди. Како прво, не секое овошје е исто и не секое овошје има ист гликемиски индекс. Постојат видови на овошје кои се исто така погодни за луѓе со инсулинска резистенција и некои видови дијабетес. Значи, овошјето не е баук, а равенката овошје = шеќер едноставно не важи.
Овошјето треба да биде вклучено во кој било долгорочен план за исхрана од неколку причини. За почеток, да се потсетиме дека покрај фруктозата, гликозата и сахарозата, тоа содржи и вода, витамини, растителни влакна, овошни киселини … Покрај тоа, слаткиот вкус е нешто што им одговара на сите до одреден степен и е познато дека го смирува нервниот систем и помага да се воспостави рамнотежа на тој систем и жлездите со внатрешно лачење. Сепак, сето ова не значи дека треба да јадете три килограми банани на ден.
Како да јадете овошје правилно?
Бидејќи содржи шеќер, овошјето не треба да се јаде навечер или во неограничени количини. Бидете умерени и следете неколку едноставни правила и овошјето ќе биде во групата на незаменлива здрава храна.
- Не се прејадувајте со овошје – оптималната дневна количина за здрава личност е помеѓу 300 и 400 грама. Не го земајте ова буквално затоа што речиси една килограм јаболки не е исто со пола килограм грозје.
- Внимавајте на времето – или, подобро кажано, на периодот во денот. Најдобро е да консумирате овошје пред 17 часот и никогаш после јадење. Плодот не е десерт, туку се третира или како еден вид предјадење што се конзумира не подоцна од еден час пред главниот оброк или, уште подобро, како ужина.
- Мудро комбинирајте – елиминирајте ги класичните комбинации на овошје и житарки (со житарки може да се комбинира само зрнестото овошје, другите овошја не можат), како и комбинацијата на овошје и протеини од животинско потекло. За жал, овошните сосови со месо не се баш најдобрата идеја (како впрочем и компирите со месо).
Дали овошјето може да замени оброк?
Да, ако зборуваме за појадок или за ужина. Не ако планирате да го јадете за вечера. Ако јадете овошје во вечерните часови, не ви бегаат некои непријатни последици, како што е зголемена желба за слатки, нестабилен крвен притисок (претежно кај мажите) и понекогаш дури и менструални нарушувања.
Дали овошните сокови се здрави како овошјето?
Не, соковите не содржат влакна што се неопходни за нашиот дигестивен систем, тие се поблиску до категоријата „празни калории“. На пример, портокал со средна големина содржи во просек 11-14 грама шеќер, а 200 ml чаша исцеден сок од портокал содржи 22-24 грама шеќер. Во случај да не сакате да се откажете од нив, можете да пиете исцедени овошни сокови еден час пред оброкот и да ги разредите со вода, во сооднос пола-пола.
Подобра опција е т.н. смути, но тие исто така треба да се комбинираат со храна која се џвака. Имено, варењето на јаглени хидрати започнува во устата и за да се активираат ензимите што се потребни за ова, потребно е да се џвака.
Може ли овошните сокови да се користат за детоксикација?
Она што денес се продава на Интернет како детокс е во суштина пост што може до одреден степен да му помогне на дигестивниот систем да се одмори. И тоа е тоа. Секоја таква програма треба да биде смислена од експерт и тоа во согласност со вашите лични потреби и состојбата на организмот. Третманот со течна храна може да биде многу корисен во лекувањето на гастритис и инсулинската резистенција, но во него не се користи само овошје. Напротив, се вклучуваат растителни млека, сокови од зеленчук и смути.
Сепак, зборот „детокс“ не е правилен (и точен) избор за вакви третмани. Нашето тело секојдневно ги уништува и ги исфрла токсините и за тоа не треба соковник. Детоксикацијата е долг процес за кој три дена не се доволни. Нашето тело е комплексна машина, а исцедениот сок од портокал не е чудотворен лек за него.
Фото: Pexels
